Nie jestem mistrzem gotowania, powiem nawet szczerze, że gotuję, bo muszę nakarmić swojego nastoletniego syna. Z tego powodu wybór naczyń jest u mnie niewielki. Jednak postanowiłam zmienić moje nastawienie do przygotowania posiłków i być bardziej kreatywna. Zaczęłam od skompletowania zestawu patelni.
Dlaczego właśnie patelnie? Pretekstem był zakup patelni do naleśników. Moja gdzieś podczas przeprowadzki mi zginęła, a mój syn twierdzi, że robię najlepsze naleśniki. I chociaż potrafię je usmażyć na każdej patelni, to postanowiłam kupić przeznaczoną właśnie do tego celu. Przy okazji kupiłam jeszcze kilka. Może kiedyś się przydadzą…
Szeroki wybór
Kupując patelnię, pod uwagę powinniśmy wziąć przede wszystkim materiał, z jakiego została wykonana, a także rodzaj powłoki – powinna być bezpieczna, łatwa do czyszczenia i co najważniejsze potrawy nie mogą do niej przywierać. Dzisiaj możemy wybierać wśród patelni teflonowych, ceramicznych, granitowych czy emaliowanych. Jedne sprawdzą się w przypadku kuchenek gazowych, a inne są idealne do płyt indukcyjnych. Na rynku dostępne różne typy patelni – od klasycznych, poprzez modele do naleśników, a kończąc na azjatyckich wokach czy dołkownicach do jajek i placków.
Różne materiały
Chyba najbardziej popularne są patelnie teflonowe – zawdzięczają to stosunkowo niskiej cenie. Odznaczają się gładką i nieprzywierającą powłoką, która umożliwia smażenie na niewielkich ilości tłuszczu (niektórzy twierdzą, że są to patelnie beztłuszczowe), szybko się nagrzewają, a po użyciu nie wymagają gruntownego szorowania – wystarczy, że resztki usuniemy ręcznikiem papierowym. Decydując się na patelnię teflonową, musimy zaopatrzyć się również w silikonowe lub drewniane przybory kuchenne, bo chociaż teflon jest trwały, to łatwo go zarysować czy zadrapać. Patelnie teflonowe dostosowane są do stosowania na płytach indukcyjnych. Patelnie ceramiczne są bardziej odporne na wysoką temperaturę, mogą być nagrzewane do 400oC (i mrożone do -20oC). Pamiętajmy jednak, aby nie poddawać ich gwałtownym zmianom temperatury, gdyż może dojść do uszkodzenia. Patelnie ceramiczne najczęściej są gładkie z nieprzywierającą powłoką, możemy na nich smażyć z niewielką ilością tłuszczu. Ich niezaprzeczalną zaletą jest to, że są przyjazne dla zdrowia i środowiska. Ponadto ich wyczyszczenie jest łatwe. Coraz większą popularnością cieszą się tzw. patelnie cygańskie. Te ciężkie i solidne patelnie żeliwne są trwałe (nie mają żadnej powłoki, więc nie są narażone na zarysowania), znakomicie przewodzą ciepło (nagrzewają się równomiernie i dłużej utrzymują temperaturę danej potrawy) oraz są odporne na wysokie temperatury (można używać ich w piekarniku). Jednak, aby usmażyć na nich potrawy, musimy użyć większej ilości tłuszczu niż w przypadku patelni teflonowych czy ceramicznych.
Na rynku dostępne są również patelnie emaliowane. I tutaj możemy zdecydować się na patelnię pokrytą jedynie z zewnątrz powłoką emaliowaną, a od wewnątrz inną powłoką nieprzywierającą lub patelnię pokrytą z dwóch stron emalią. Mogą być wykonane z aluminium, stali nierdzewnej lub żeliwa, są odporne na rdzewienie. Na gładkiej powłoce nie gromadzą się żadne bakterie i jest ona łatwa do czyszczenia. Patelnie emaliowane są często kolorowe, a pokryte dobrą jakościowo emalią odporne na ścieranie i korozję. Do niezniszczalnych naczyń należą patelnie stalowe, które można szorować nawet druciakiem. Często mają trójwarstwowe dno (doskonale przewodzi ciepło) i nieprzywierającą powłokę. Bardzo odporne na uszkodzenia i zarysowania są patelnie granitowe. Najczęściej są dostosowane do smażenie na różnych rodzajach kuchenek, w tym na płycie indukcyjnej. Patelnie granitowe pokryte są powłoką non-stick, która zabezpiecza potrawy przed przywieraniem. Pamiętajmy jednak, że nie wolno myć ich w zmywarce. Natomiast w zmywarce możemy myć patelnie tytanowe. Są odporne na wysokie temperatury, dobrze rozprowadzają ciepło, łatwo je wyczyścić i są przystosowane do różnego rodzaju kuchenek. Ponadto są odporne na uszkodzenia i zarysowania. Warte uwagi są również patelnie szklane. Są przezroczyste, możemy więc cały czas kontrolować przygotowywanie potraw. Patelni szklanych możemy używać na kuchence gazowej (jednak nie na indukcji), odgrzewać potrawy w piekarniku, a także w kuchence mikrofalowej. Mało popularne w polskich kuchniach są patelnie miedziane, ale muszę o nich wspomnieć. Takie patelnie świetnie przewodzą ciepło, szybko się nagrzewają, a ciepło jest równomiernie rozprowadzane. Aby zapobiec reakcji miedzi z produktami kwaśnymi, od wewnątrz muszą być pokryte warstwą stali – mają od wewnątrz te same właściwości co patelnie stalowe.
Różne kształty
Oczywiście największy wybór jest wśród patelni klasycznych, ale do wyboru mamy również inne. I tak patelnia grillowa doskonale sprawdzi się podczas grillowania mięs. Dzięki temu, że ma karbowane dno, możemy znacznie ograniczyć ilość tłuszczu potrzebnego do smażenia. Następna to patelnia do jajek i placuszków, inaczej dołkownica. Specjalne wgłębienia (najbardziej popularne są okrągłe, chociaż mogą mieć kształt serduszek czy uśmiechniętych buziek) umożliwiają przygotowanie perfekcyjnych jajek sadzonych, omletów czy placków. Cienkie placki usmażymy natomiast na patelni do naleśników – niskie ścianki ułatwiają przewrócenie placka. Na rynku dostępne są dwustronne patelnie pozwalające na smażenie naleśników czy omletów z obu stron jednocześnie. Dla miłośników kuchni azjatyckiej polecane są patelnie wok ze specjalnie wyprofilowany dnem. Mogą być stalowe, ceramiczne lub żeliwne.
Asia