To co stare, zniszczone, zużyte łatwo trafia na śmietnik. Nasze konsumpcyjne przyzwyczajenia beztrosko pozwalają na szybką wymianę jednej rzeczy na drugą. Kup, wyrzuć, kup następne to idea, z którą coraz częściej konfrontują nas ekolodzy uświadamiając, jak wielką ilość śmieci produkujemy i jak ogromne stanowi to zagrożenie dla środowiska. Upcykling to formuła, która może nas zainspirować, a jednocześnie zmienić nasze podejście do rzeczy, szczególnie tych, które planowaliśmy „zutylizować”.
Jako że miałam okazję doświadczyć w młodości uroków PRL-u i związanego z tamtym czasem braku wszelkich dóbr, pamiętam dokładnie, jak to się robiło i ile radości dawało wyczarowanie „czegoś z niczego”. A precyzyjnie rzecz ujmując, czegoś nowego i atrakcyjnego z rzeczy, która już była uszkodzona, zużyta i straciła swój funkcjonalny charakter. I tak na przykład uszyłam sobie wtedy fantastyczną modną torbę na ramię z jeansów mojego ojca, które przetarte w niektórych miejscach i zaplamione na nogawce smarem samochodowym (prawdopodobnie w trakcie regularnej naprawy pod blokiem) nie nadawały się już do użytku. Nie zapomnę również trofeum w postaci puszki po coca-coli, znalezionej w okolicy zagranicznej ambasady, która to stała się najwspanialszym wyposażeniem mojego biurka i przechowywałam w niej najelegantsze długopisy i chińskie ołówki. Patrząc z perspektywy, bogatsza też w aktualną wiedzę wiem, że wdrażałam na wówczas w swoje życie modną dziś i coraz bardziej reklamowaną, a wtedy jeszcze nie określoną z nazwy, ideę upcyklingu.
Dziś w epoce dobrobytu upcykling pozwala na zminimalizowanie ciągłej, bezwzględnej produkcji śmieci. Sprawia, że coś pozornie bezużyteczne może nabrać nowego użytkowego waloru, ba, nawet w większej niż dotąd randze. I tym różni się od pojęcia na stałe towarzyszącego nam w obrocie towarów, czyli recykling. Recykling pozwala na powtórne wykorzystanie materiału w tej samej roli (np. szklane butelki) lub po przetworzeniu jako produkt niższej jakości (np. kartony z makulatury). Upcykling to kreatywny recykling, który krótko mówiąc ze śmiecia potrafi zrobić skarb.
Ponieważ idea jest wartościowa i naszym zdaniem wpisuje się również w szeroko pojętą dekorację i wystrój wnętrz, a także inspiruje do tego, by zmieniać codzienny styl życia – podrzucamy garść pomysłów na estetyczny upcykling.
Szklany upcykling, czyli zużyte butelki, buteleczki, słoiki i słoiczki
We wspomnianym już PRL-u z musztardówek niejednokrotnie się piło, nie tylko herbatę, szczególnie na działkach i w domkach campingowych nikt nie ryzykował używania eleganckiej, często w trudzie zdobytej, domowej zastawy. Dziś słoik po musztardzie, dżemie czy po ogórkach, podobnie jak butelka po syropie, koniaku czy ekskluzywnej wodzie mineralnej, może mieć na tyle ciekawy, efektowny kształt i zdobienia, że aż szkoda wyrzucać.
To z tych właśnie szklanych spożywczych odpadów, przy pomocy ozdobnej pasmanterii i dodatków dekoracyjnych możemy zaprojektować efektowną aranżację stołu, modną strefę kąpielową, niebagatelną dekorację okiennego parapetu. Świece, świeży cięty kwiat lub doniczkowa roślina np. gwieździsty sukulent dopełnią minimalistyczną, a jednocześnie urokliwą aranżację.
Materiały, włóczki, filce i futerka
Stare ubrania to ogromna baza fantastycznych pomysłów na wykorzystanie ich fragmentów i faktur. Oczywiście naturalnie na myśl przychodzą nam, nigdy nie wychodzące z mody patchworki.
Piękne patchworkowe kapy i pledy na łóżko to ekskluzywna dekoracja – wystarczy sprawdzić w jakich cenach są te fabryczne. Jeśli mamy w sobie żyłkę krawcowej, warto po segregacji ubrań do wyrzucenia zastanowić się, czy jednak nie można by ich częściowo wykorzystać właśnie na ten cel. Ze starych materiałów i fragmentów ubrań – swetrów, koszul, T-shirtów możemy uszyć wielofunkcyjne woreczki na bieliznę, zapewniające wygodę i porządek w garderobie – ułatwiające wszelkie przechowywanie. Z kolei eco-woreczki to również modny gadżet na codzienne spożywcze zakupy. Zamiast do plastikowej „zrywanej” torebki główki czosnku, imbir, małe papryczki itp. pakujemy do swoich eco-woreczków po upcyklingu.
Torby, torebki i walizki
To przedmioty, które swoim gabarytami już stanowią utrudnienie. Czasem nie mamy gdzie pomieścić tych nowych, regularnie używanych walizek podróżnych, a jak tu jeszcze mieć sentyment do starych? Ale kiedy popatrzymy na różne ciekawe rozwiązania aranżacyjne, może okazać się, że nasza skórzana walizka jeszcze po dziadku albo ta tekturowa już z naszej młodości to nie lada aranżacyjny rarytasik.
Walizki mogą być ciekawą alternatywną do komody. Możemy w nich przechowywać z powodzeniem ubrania, dodatki, a także książki, płyty i czytane magazyny. Dobrane stylistycznie i kolorystycznie – mogą okazać się ciekawym zabiegiem stylizacji wnętrza.
Bardzo nietypowym pomysłem jest wykorzystanie starej walizki na posłanie dla pupila. Wyścielona dekoracyjnym posłaniem lub futrem może stać się ulubionym miejscem wylegiwania się naszego psa lub kota.
DIY – czyli zróbmy sami sobie coś z niczego
Upcykling to jak wspomniałam sztuka bycia twórczym. Często pomysł, a potem staranna i sumienna praca kreatywna zadecydują, że z rzeczy na którą nikt już nie chciał spojrzeć zrobimy coś, czego teraz będą nam zazdrościć.
Od dekoracji ściennej poprzez przedmioty użytkowe po mebel – każdą rzecz możemy odnowić i ozdobić korzystając z dobrych narzędzi i akcesoriów. Jeśli idea upcyklingu jest nam bliska, zaopatrzmy się w narzędzia dekoratorskie takie np. jak: pistolet na klej, kombinerki i niewielkie obcęgi, nożyce, scyzoryk, farby do drewna, metalu lub szkła, pasmanteryjny zestaw do szycia i dodatki tekstylne. Taka skrzyneczka narzędziowa twórczego upcyklingowca, swoją drogą, powinna znaleźć się w każdym domu.
autor tekstu: Dominika
zdjęcia: pixabay.com