Pędzle malarskie – jak odpowiednio wybrać?

Pędzle to tradycyjne narzędzia malarskie. Bez nich malowanie nie może być prawidłowo wykonane. Sprawdzą się we wszystkich miejscach trudnodostępnych, zakamarkach oraz przy malowaniu skomplikowanych brył i kształtów.

Po pędzel warto sięgnąć, gdy malujemy małe, wąskie powierzchnie (np. framugi czy pojedyncze listwy) lub przedmioty o wymyślnych kształtach. W takich przypadkach łatwo jest się nim posługiwać w sposób precyzyjny i dokładny wcierając farbę. Pędzlem można malować także duże i płaskie powierzchnie ścian czy sufitu. Do tej czynności jednak wybrać wałek (a jaki, możecie przeczytać we wpisie Wałki do malowania – rodzaje), ponieważ pędzel, nawet najlepszej jakości, pozostawi smugi – chyba że właśnie taki efekt chcemy uzyskać, wtedy weźmy do ręki właśnie to narzędzie.

Pędzle wybieramy w zależności od rodzaju farby, podłoża oraz wielkości powierzchni. Producent farby na opakowaniu określa, jaki rodzaj pędzla należy użyć. Pamiętajmy także, aby długość włosia dobrać do struktury powierzchni. Do gładkich ścian wybierzmy narzędzia z krótkim włosiem, a im bogatsza struktura, tym dłuższy powinien być włos, by farba dotarła do porów i zagłębień i należycie pokryła całą powierzchnię.

Pędzle w włosiem

Ze względu na rodzaj włosia pędzle dzielimy na:

• pędzle naturalne (z naturalnego włosia, końskiego lub świńskiego) sprawdzą się podczas malowania każdego rodzaju farbami i lakierami, jednak szczególnie polecane są do preparatów na bazie rozpuszczalników organicznych. Lepiej nie stosować ich do farb wodorozcieńczalnych, ponieważ włosie tych pędzli jest dość sztywne i łatwo chłonie wodę;
• pędzle syntetyczne (z włosia sztucznego, mieszkanki poliestru i polipropylenu) – najczęściej polecane są do farb wodorozcieńczalnych, ponieważ są elastyczne i nie wchłaniają wody;
• pędzle mieszane (z włosia wykonanego zarówno z naturalnej szczeciny, jak i włókien przemysłowych) przeznaczone są zarówno do malowania lakierami, bejcami, impregnatami, lakieorbejcami, jak i farbami wodnymi oraz olejnymi.

Kształty pędzli

• Pędzle płaskie (pędzle angielskie) to najbardziej popularne i uniwersalne pędzle, mogą być wykonane z włosia naturalnego lub sztucznego. Wykorzystywane są do malowania różnych powierzchni – dużych i małych, płaskich i strukturalnych, drewnianych, metalowych, czy tynku. Pędzle płaskie produkowane są różnej szerokości i gęstości. Wąskie przydadzą się do odnawiania ościeżnic lub malowania płotów, szerszych możemy użyć do lakierowania parkietu, drewnianych mebli, malowania tarasu, impregnacji drewna.
• Wśród pędzli płaskich możemy wyróżnić tzw. ławkowce, które są szerokie i duże, najczęściej wykonane z naturalnego włosia. Wykorzystuje się je do malowania lub impregnowania dużych powierzchni, nawet chropowatych (np. tynków strukturalnych), gruntowania ścian i sufitów przed malowaniem, a także do odpylania powierzchni przed rozpoczęciem prac wykończeniowych.
• Pędzle do grzejników (zwane kaloryferowcami) to także pędzle płaskie. Mają długie, płaskie, lekko zakrzywione  rączki w celu ułatwienia malowania w miejscach trudnodostępnych. Można nimi malować ściany za grzejnikami, armaturą, kaloryfery starszego typu, rury, ogrodzenia i wszelkie elementy o ażurowej budowie.
• Pędzle bez trzonka należą do pędzli płaskich i stosowane są do malowania na ścianach wzorów dekoracyjnych – brak trzonka ułatwia ruchu. Odmianą takich pędzli, z płasko ściętą powierzchnią roboczą są pędzle do malowania przy pomocy szablonów.
• Pędzle do parkietu (zwane spalterami) to duże i szerokie (nawet do 20 cm) pędzle z gładkiego, wysokiej jakości włosia. Używa się ich najczęściej do lakierowania parkietów i podłóg drewnianych.
• Pędzle okrągłe stosowane są najczęściej do drobnych prac dekoracyjnych, malowania powierzchni strukturalnych, stolarki okiennej i drzwiowej oraz elementów drewnianych zarówno wewnątrz, jak na zewnątrz pomieszczeń, np. altany, pergoli czy ogrodzenia. Jeśli zależy nam na precyzji, wybierzmy okrągły pędzel strzyżony, którego włosie jest wyprofilowane w delikatny szpic.
• Pędzle skośne mają włosie ścięte pod niewielkim kątem, co umożliwia bardzo precyzyjne malowanie pasów na ścianach.

Kolory pędzli

Producenci pędzli dla ułatwienia swoje wyroby oznaczają kolorami. I tak pędzle, których trzonki mają kolor niebieski polecane są do farb wodnych, w czerwony – do farb rozpuszczalnikowych, brązowy – do drewna.

Przed zakupem

Decydując się na konkretny rodzaj pędzla, sprawdźmy, czy włosie nie wypada, czy jest gęste (pędzle z rzadkim włosiem trzeba częściej zanurzać w farbie, co może wpływać niekorzystnie na jakość powłoki malarskiej), czy włókna nie są rozczapierzone (powinny być ułożone równolegle) i równie gęste na całej długości (włókien krótkich powinno być mniej niż długich).  

Zwróćmy także uwagę na trzonek. Najtańsze pędzle bardzo często maja trzonki ze słabo zaimpregnowanego drewna, które będzie pęczniało, gdy pędzel na dłuższy czas zanurzymy w wodzie. Lepiej więc kupić droższy pędzel, renomowanego producenta (drewniane trzonki będą odpowiednio zaimpregnowana i polakierowane) lub z trzonkiem z tworzywa sztucznego. Pamiętajmy, że dobry pędzel posłuży nam wielokrotnie, a z pewnością pomoże nam w łatwy sposób stworzyć trwałą i ładną powłokę malarską.

Asia