Ozdobne ramy wokół okien mocowane od strony elewacji, czyli opaski lub obramienia, to tradycyjne elementy architektoniczne, podkreślające urodę stolarki otworowej.
Choć wiele dawnych budynków traci opaski okienne pod warstwą ocieplenia – znikają zwłaszcza te, które były wykonane w trwałym tynku – wiele nowych domów wznoszone jest z estetycznymi obramieniami. Zarówno obiekty murowane, jak i drewniane mogą być ozdobione tym architektonicznym detalem, który sprawia, że wizerunek całej bryły wyraźnie zmienia się na korzyść. Opaskę jednak trzeba wykonać umiejętnie, z dbałością o szczegóły oraz tak, by pasowała do proporcji na elewacji całego budynku.
Funkcja i styl
Opaska okienna ma za zadanie nie tylko ozdobić i podkreślić miejsce otworów na elewacji, ale też osłonić szyby przed opadami atmosferycznymi oraz wiatrem. Zmienia rysunek ścian zewnętrznych i wygląd budynku – zwłaszcza duże, masywne i rozbudowane obramienia. Aby efekt był zadowalający, warto ograniczyć liczbę zdobień na elewacji. Wygląd budynku może być poprawiony dzięki sztukateriom lub osłabiony, gdy opaski okienne o bardzo ozdobnej formie dodamy do rozbudowanych gzymsów, naczółków, boniowań i innych dodatkowych detali. Warto też pamiętać, że obramienie powinno być pełne. Pozostawienie go jedynie u góry i po bokach okna sprawia, że efekt rzadko jest zadowalający.
Jak stworzyć opaskę okienną?
Dziś spektakularny efekt wokół okien uzyskamy tworząc opaski ze styropianowych sztukaterii (jeśli budynek jest murowany) lub z drewna (gdy taką konstrukcję i elewację ma nasz dom). W trakcie odrestaurowywania niektórych zabytkowych kamienic stosuje się tradycyjne metody odtwarzania opasek. Wykorzystuje się wówczas specjalistyczne mieszanki tynkarskie, służące do odnawiania dawnych sztukaterii, które będą trwałe i odporne na oddziaływanie warunków atmosferycznych. W domach mieszkalnych najczęściej jednak korzysta się z profili styropianowych lub opasek drewnianych.
Obramienia ze styropianu
Producenci sztukaterii z polistyrenu ekstradowanego oferują wiele wzorów ciekawych opasek okiennych i drzwiowych. Znajdziemy gzymsy, podokienniki oraz ozdobne listwy, które zdecydowanie zmieniają wygląd otworów na elewacji. Do ich produkcji wykorzystuje się wzmocniony, utwardzony styropian, przeznaczony do stosowania na ścianach zewnętrznych. Jest odporny na zmienne warunki atmosferyczne i można mocować go na dowolnym podłożu. Materiał łatwo dociąć na wymagany wymiar. Styropianowe opaski przykleja się do elewacji specjalnym klejem, tynkuje i maluje. Dzięki temu wykończenie profili nie odróżnia się na tle elewacji.
Drewniane opaski okienne
W domach drewnianych, zwłaszcza tradycyjnych, c zęsto możemy spotkać się z rozrzeźbionymi opaskami okiennymi, które dużo mówią o regionie występowania danej architektury. Nad przeszkleniem mogą mieć kształt łuku lub wielostopniowego naczółka. Niekiedy obramienia są bardzo efektowne i prezentują ażurowe wzory, podobne do ludowej wycinanki. Opaski okienne tego typu są wykonane z drewna, często pokrytego farbą w kolorze kontrastującym z elewacją. W odnawianych lub nowo budowanych domach drewnianych często montuje się dziś obramienia. Nawet proste deski stworzą estetyczną ozdobę. Warto pamiętać, że przed malowaniem i końcowym wykończeniem należy ramę dla okna zaimpregnować. Powinna być ona zabezpieczona przed czynnikami zewnętrznymi tak samo dobrze, jak oblicówka budynku. Warto zastosować impregnat uodparniający na wilgoć, mróz, słońce, grzyby, pleśń i owady. Ponieważ opaska okienna ma za zadanie chronić przeszklenie przed wiatrem i deszczem, musi być najpierw na nie uodporniona. Jeśli montujemy obramienie gwoździami lub wkrętami do drewna, należy pamiętać, że muszą być one nierdzewne.
AHA